Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz

Koçgiri Aşireti’nin merkezi olarak bilinen Sivas-Ümraniye’de 6 Mart1921’de yaşanan birtakım “asayişsizlik” olaylarını haber alan Ankarahükümeti asayişi tesis etmek ve olayların büyümesini önlemekamacıyla bölgede örfi idare ilan etmiş, Nurettin Paşa kumandasındabir ordu görevlendirerek bölgeye göndermişti. Bastırma harekâtısırasındaki yoğun şiddet uygulamaları, yapılan şikâyetler sonucuMeclis’in de gündemine alınmış ve durumu yerinde incelemek,olayların faillerinin ve askerî harekât sonrasında meydana çıkan elimtabloda sorumluluğu bulunanların tespiti için “Koçgiri Tahkikat Heyeti”ismiyle bölgeye bir kurul yollanmıştı.Dilek Kızıldağ Soileau tarihe “Koçgiri İsyanı” olarak geçen, gerek resmîtarihin gerek Kürt milliyetçi tarih yazımının önemli duraklarından biriolan Koçgiri İsyanı’nı birçok boyutuyla, kapsamlı bir biçimde ele alıyor:“Kürt devleti kurmak için girişilen bir Kürt isyanı” olup olmadığını, AleviKürtlerin olaylara dahlini, olayların “isyan” niteliği taşıyıp taşımadığınıinceliyor. Bunu yaparken tarihsel, sosyal ve kültürel arka plana olduğukadar resmî belgelere de bakıyor.Koçgiri İsyanı, Meclis Arşivi’ndeki “Koçgiri Hadisesine Dair Heyet-iTahkikiye Raporu”nun tamamının edinilerek kullanıldığı ilk akademikçalışma.